“Onverantwoorde geldsmijterij!” klinkt het luid van achteruit de zaal. De bijeenkomst is nog lang niet voorbij, maar voorzitter Theo Zaal van de gemeente  heeft al herhaaldelijk in moeten grijpen. Projectleider Bert Kassies  van Prorail lijkt het inmiddels  al lang niet meer “hartstikke leuk” te vinden om “de zaal deelgenoot te laten maken” van zijn plannen. Alle zorgvuldige voorbereidingen ten spijt oogst hij weinig lof voor zijn presentatie vanavond. Op een enkeling na, die overlast nu eenmaal vindt horen bij wonen in de stad, reageren de 120 buurtbewoners van vier Groninger buurten verre van enthousiast op voorgenomen ondertunneling van de Paterswoldseweg die op 13 november gepresenteerd is in het Willem Lodewijk Gymnasium.

Een extra trein naar Leeuwarden en een baan voor “hoogwaardig openbaar vervoer”, zoals de snelbus naar Drachten kennelijk aangeduid wordt, nopen gemeente en Prorail tot een grootschalig project om de verkeersveiligheid rond de Paterswoldseweg beheersbaar te houden.  

De buurt is de afgelopen decennia erg veranderd. Kassies illustreert dat aan het begin van zijn presentatie met  nostalgische plaatjes waarop een zwembad te zien is op de plek waar nu de werknemers van Niemeyer parkeren. Tijd voor een volgende stap lijkt hij te willen zeggen wanneer hij de plannen voor een nieuwe tunnel ontvouwt. Een ingewikkelde ingreep, zo legt hij uit. De spoorwegovergang waar het over gaat grenst aan vier wijken, de Grunobuurt, Laanhuizen, de Zeeheldenbuurt en de Badstratenbuurt. Het is een dichtbevolkt stukje stad, dichtbij het station en op de route naar twee scholen. Bovendien is er veel verkeer van en naar de tabaksfabriek van BAT Niemeyer en staat de Coop supermarkt dicht bij het spoor. De tunnel vraagt om drastische ingrepen in de buurt, iets waar Kassies en Zaal overigens liever de term “herinrichting” voor gebruiken. Maar dat kan niet verhullen dat een toegangsweg in Laanhuizen verdwijnt waardoor de Grunobuurt aanzienlijk meer verkeer te verwerken zal krijgen. Enkele huizen langs de Paterswoldseweg zullen worden gesloopt.
Het meest getroffen lijkt echter de Badstratenbuurt te worden. Het afsluiten van het Theodorus Niemeyerpad vraagt om de aanleg van een nieuwe weg over de groenzone van het Badhuisplein. Bevoorrading van de supermarkt en al het verkeer naar de parkeerplek van BAT Niemeyer moet hierlangs, én over de Kleine Badstraat. Om dat alles mogelijk te maken zal deze straat verbreed moeten worden. Of dit afdoende zal zijn betwijfelen de omwonenden. De parkeerplaats van Niemeyer  is druk en de vrachtwagens voor de Coop geven nu al veel overlast. Sluipverkeer door de Westerbadstraat lijkt bovendien  een onvermijdelijk gevolg. De buurtbewoners geven herhaaldelijk blijk van hun bedenkingen en de presentatie krijgt al gauw iets chaotisch. Eigenlijk zit helemaal niemand op verandering te wachten. En zeker niet als die veranderingen leiden tot een bouwput die de vier wijken anderhalf jaar lang volledig zal ontwrichten en naar schatting 30 miljoen euro gaat kosten.

Als de aanwezigen na afloop van de presentatie de gelegenheid krijgen om vragen te stellen wordt het rommeliger dan het al was. Veel vragen hebben de bewoners, maar het zijn vooral varianten op twee thema’s: is dit nu echt nodig allemaal en kunnen we er nog wat tegen doen. De antwoorden blijken weinig eenduidig omdat er erg veel onbekenden zijn in de plannen. Behalve vragen komen ook een aantal alternatieven voorbij en dan wordt uit de reacties van Zaal en Kassies duidelijk dat ingrijpen in de publieke ruimte makkelijker is dan het onteigenen van stukken terrein van BAT Niemeyer.   Ondanks de kritiek roepen Kassies en Zaal de bewoners op om deel te nemen aan een klankbordgroep.  Daar is wel animo voor, maar als “de inspraak beperkt blijft tot meepraten over een paar plantenbakken”, zoals een bewoner van het Badhuisplein suggereert, dan hoeft dat allemaal niet. 

Theo Zaal sluit rond half tien de avond af met uitleg over de verdere procedure. Voor een groot aantal bewoners is dat nog geen teken om naar huis te gaan. Het blijft nog lang onrustig in het Willem Lodewijk Gymnasium.

Joost Demmink 

Redactie: Zodra het verslag van de ingehuurde notulist gereed is en de gebruikte presentatie van Prorail beschikbaar is zullen die op de website worden geplaatst. Onderstaand alvast een deel van de ingebrachte alternatieven, vragen en commentaren: Aandacht voor de veiligheid en de route van het fietsverkeer van scholieren naar de verschillende scholen in de buurt. Alternatief: de tunnel opschuiven in de richting van BAT Niemeyer waardoor Niemeyerstraat middels nieuwe ventweg bereikbaar kan worden en de kleine Badstraat en het Badhuisplein worden gespaard. Alternatief: om het Badhuisplein te sparen auto's voor het Niemeyer personeel via de kleine Badstraat en Marwixkade leiden. Alternatief: geen tunnel in de Paterswoldseweg aanleggen, maar de HOV-as/busbaan onder/over de Paterswoldseweg te leiden. Het wachten voor de overweg wordt niet als bezwarend gevonden en dempt ook de verkeersstroom waardoor oversteken mogelijk blijft. Dit spaart ook veel geld uit. Vraag waarom er geen tunnel bij de Peizerweg wordt aangelegd. Antwoord: minder noodzakelijk vanwege de afstand tot de HOV-as. Alternatief: kleine tunnel in de Paterswoldseweg alleen voor fietsers/voetgangers, autoverkeer omleiden via overgang Peizerweg. De ingreep in de kleine Badstraat en aan het Badhuisplein voor Coop/ Niemeyer parkeerplek is zeer ingrijpend. Aandacht voor het nieuwe verlies aan parkeerplekken aan de Paterswoldseweg en de kleine Badstraat, terwijl er bij de recente herinrichting ook al plekken verloren zijn gegaan. Situatie rond Coop gaat waarschijnlijk leidt tot sluipverkeer via de Westerbadstraat, zeer ongewenst. De afsluitingsduur van 1,5 jaar tijdens de bouw is veel te lang. Een tunnel is een sociaal onveilige plek met name in de avond en nacht. De plannen lijken alleen de 2 tunnelvarianten te betreffen. Wat is het nut van inspraak en een klankborgroep als de de richting van het besluit al zo vastligt? De avond gaat over veel technische zaken. Voor de grote ingreep rond de Coop geldt: daar wonen mensen voor wie dit zeer ingrijpend zal worden. Hiervoor is meer aandacht nodig! Punten over/vanuit andere buurten: Nieuwe ontsluitingsroute Koeriersterweg door Grunobuurt is een omweg en zal leiden tot veel extra verkeer over de andere toegang tot Laanhuizen via de Verzetsstrijderslaan. Tunnel zal leiden tot grotere/snellere verkeerstroom over de Paterswoldseweg waardoor oprijden vanuit Laanhuizen (en de Grunobuurt) veel lastiger zal worden. Gemeente antwoordt dat hier in een simulatiemodel nog naar gekeken wordt, waarna mogelijk verkeersmaatregelen volgen. Zorgpunt is de bereikbaarheid van de tunnel voor minder mobiele mensen die de helling niet kunnen halen. Volgens Prorail wordt de helling ca. 3%.