Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog woonde in de Badstratenbuurt op Marwixstraat 12A het Joodse gezin van Emanuel Blok en Heintje Blok-van Gelder. Emanuel is het vijfde kind van Samuel Blok (koopman) en Elizabeth Marcus (beide Groningers) en wordt op 24-12-1896 geboren in Groningen. Zijn vrouw Heintje van Gelder is in Groningen geboren op 16-11-1898 als het negende en een na jongste kind van Philip Joseph van Gelder (geboren in Kampen, sigarenmaker en later koopman, winkelier) en Keetje Koekkoek (geboren in Groningen).
Emanuel en Heintje groeiden beide op in de joodse buurt rond de Folkingestraat, hij woonde op Nieuwstad 44A, zij boven de ouderlijke winkel Folkingestraat 26. Het stel trouwt op 8-3-1928 en al na half jaar wordt op 8 september hun dochter Elizabeth geboren. Een paar jaar later krijgen ze nog een zoon Philip (2-4-1933). De eerste huwelijksjaren wonen ze in de Raamstraat 36A, dit huis bestaat niet meer.
In 1933 verhuist het gezin naar de Marwixstraat, eerst naar nr. 6 en 2 jaar later naar nr. 12A. Zijn hele werkzame leven is Emanuel magazijnbediende geweest, mogelijk bij de huidenhandel van Vos van Coevorden, die naast zijn ouderlijk huis was gevestigd en ook een pakhuis had achterin de Marwixstraat. Ook hun woonhuis Marwixstraat 12A bestaat niet meer, het is in de jaren tachtig vervangen door een nieuw huizenblok (nrs. 10 en 12).
Volgens hun persoonskaarten is het gezin tussen 3 en 5 oktober 1942 opgepakt en afgevoerd naar kamp Westerbork. Al kort daarna op 9 oktober zijn ze verder op transport gezet naar Auschwitz, waar Heintje direct na aankomst op 12 oktober 1942 is vermoord, waarschijnlijk met de beide kinderen van 14 en 9 jaar oud. Emanuel is enkele maanden later op 31 januari 1943 vermoord, 46 jaar oud.
Van het gezin zijn geen foto’s bekend en ook hun woonhuizen zijn er niet meer. Om van hun leven toch een beeld te geven is een groepsfoto geplaatst gemaakt bij het ouderlijk huis van Emanuel aan de Nieuwstad (uit het boek van Johan van Gelder) , de registratiekaart van Emanuel Blok, een foto van de Marwixstraat uit 1968 en een recente foto van Marwixstraat 10-12 (bovenaan dit artikel).
Dit verhaal is ook gepubliceerd in de Facebookgroep https://www.facebook.com/groups/joodsezeeheldenbuurtgroningen/
Bronnen:
- boeken ‘Terug van Weggeweest’ en ‘Mooie Mensen, lotgevallen van de Joodse familie Van Gelder in Nederland’, auteur Johan van Gelder
- website https://www.joodsmonument.nl/
- website https://arolsen-archives.org/en/
- website https://www.groningerarchieven.nl/
#buurthistorie